Gertrude Stein – Nesneler
Tender Buttons, “Objects”
“Bir nevi cam ve akrabası ötekilerin, seyirlik ama tuhaf da değil, yaralı bir renk yalnız ve göstermeye yönelik bir sistemin düzeni. Hepsi bu ve hiç sıradan değil, benzemeyişiyle aykırı değil. Farkı yayılımında.”
Yirminci yüzyılın önde gelen kadın yazarlarından Gertrude Stein, 1914’te yayımladığı, düzyazı şiirlerden oluşan Tender Buttons (“Hassas Düğmeler”: Nesneler, Yemek, Odalar) adlı yapıtıyla, bir yandan Kübizmin yazısal örneklerini sunmuş, diğer yandan feminist bir başkaldırıyla edebiyat dilini yeni baştan konfigüre etme girişiminde bulunmuştu. Yayımlandığı dönemde Modernist çevrelerde dahi hak ettiği karşılığı bulamayan avangart yapıt, ilerleyen yıllarda Stein’ın öteki çalışmalarıyla beraber literatürde kendine bir yer edinse de hâlâ güncel ve dinamik bir edebiyat deneyi olarak karşımızda duruyor.
Tender Buttons’ın ilk bölümünün çevirisi olan Nesneler, Gertrude Stein’ın hayat arkadaşı ve sevgilisi olan Alice B. Toklas ile paylaştığı gündelik hayatın ve ev ortamının duyarlılıklarını yansıtırken okurlara kişisel bir fenomenolojiyi sunuyor. Biricik bir “karaf”, bir “kutu”, bir “şemsiye”, bir “sprey şişesi”, bir “parça kahve”, ya da söz gelimi “sırlı bir parıltı”, “yastıktaki bir cisim” ve “korkulu bir salıverilme” üzerinden bizi, anlaşılır olması veya tek bir okunuşa sahip olması gerekmeyen, hem basit hem karmaşık bir düzyazı şiir metniyle karşı karşıya bırakıyor.
Nesneler, devrimci bir yazarın yepyeni bir dille yarattığı “eşyaları” tüm sevimliliği, oyunbazlığı, tuhaflığı ve mistikliğiyle yazı mekânının baş köşesine yerleştiriyor.
“Gertrude Stein’ın yapıtı, yaşamın sözcükler kentinde yeniden inşasına, tümüyle yeniden biçimlendirilişine karşılık gelir.”
Sherwood ANDERSON, 1922
“Pound, Eliot, Moore gibi çağdaşlarının aksine Gertrude Stein, ne kadar bölük pörçük olursa olsun bize masadaki karafın bir imgesini sunmaz; daha ziyade bizi, dilin bildiğimiz dünyayı aslında nasıl yapılandırdığını durup düşünmeye zorlar.”
Marjorie PERLOFF, 2012
www.isaretatesi.com
Gertrude Stein - Nesneler
E-kitabı tam ekran okumak için üstteki pencerenin köşesindeki bağlantıya tıklayınız. Okurlardan talep gelmesi halinde ileride yapıtın sınırlı sayıda özel baskısının yapılması planlanmaktadır. Buna yönelik duyuruları almak üzere isaretatesi@gmail.com adresine bir e-posta atabilir, takipçi listesine katılabilirsiniz. Dilerseniz, İşaret Ateşi’ni sosyal medya üzerinden de takip edebilirsiniz. İyi okumalar…
Nesneler
Gertrude Stein
Şiirler
Tender Buttons, “Objects”
Çeviren: Aytek Sever
Yayın Tarihi: Nisan, 2019 (ilk basım)
